Ervaringsdeskundigheid

Verantwoording

Ervaringsdeskundigheid is een onderwerp dat volop in ontwikkeling is. Per 5 juli 2022 is de AKWA standaard ervaringsdeskundigheid gepubliceerd en er is een beroepscompetentieprofiel. De vergoedingen voor de inzet zijn ook volop onder de aandacht en wordt er ook steeds meer onderzoek uitgevoerd naar de meerwaarde van de inzet van ervaringsdeskundigen.

Groeipad met leerlijn

De inzet van ervaringsdeskundigheid loopt in Nederland, ten opzichte van andere Europese landen, voorop. Naast de inzet van vrijwilligers wordt ook de goede inzet van de betaalde ervaringsdeskundigen nagestreefd. Deze laatste vorm van inzet draagt verantwoordelijkheden, hetgeen ook eisen aan de kwaliteit vraagt. De patiënt mag rekenen op een kwalitatieve goede ervaringsdeskundige aan zijn/haar zijde én de cliënt die graag wil bijdragen dient de kans op ontwikkeling te kunnen benutten. Deze rubriek biedt informatie over platforms, 1-op-1 steun ook de nodige links om in organisaties een eigen leerlijn te implementeren

  • Vereniging van Ervaringsdeskundigen www.vved.org

    De VvEd is een landelijke beroepsvereniging die zich sterk maakt voor de inzet van gekwalificeerde ervaringswerkers en voor erkenning van deze functie en werksoort: de vereniging van ervaringsdeskundigen. Ze zijn er voor raad en daad en op de website zijn ervaringsverhalen, artikelen, overzicht van opleidingen en een kennisbank te vinden. Implementatie van het kwaliteitssysteem staat op de agenda.

    Infosheet Algemeen
    De toegenomen waardering van ervaringsdeskundigheid vraagt om de ontwikkeling van een kwaliteitssysteem. Een systeem dat de kwaliteit van de inzet van ervaringsdeskundigen regelt, borgt, bewaakt en verbetert en dat tevens ontwikkelmogelijkheden biedt voor beroepsbeoefenaars en het vak verder helpt. Klik hier om de infosheet te lezen.

  • Generieke Module Ervaringsdeskundigheid

    In opdracht van het ministerie van VWS en ZonMw hebben de Vereniging van Ervaringsdeskundigen, het Trimbos-instituut en Kenniscentrum Phrenos een kwaliteitssysteem voor ervaringsdeskundigen in de ggz ontwikkeld, waaronder de generieke module Ervaringsdeskundigheid. Deze biedt handvatten voor de inzet van ervaringsdeskundigheid, voor relevante interventies, voor de rollen en taken van ervaringsdeskundigen in verschillende fasen van het zorgproces, en voor de cultuur, samenwerking en organisatie van ervaringsdeskundigheid. 

  • Beroepscompetentieprofiel door GGZ Nederland

    In dit competentieprofiel wordt ingegaan op de beroepscontext en de positie van de ervaringsdeskundige in de ggz. Er wordt stilgestaan bij de belangrijkste concepten rondom de inzet van ervaringsdeskundigheid, denkend aan herstel, empowerment, stigma en ervaringskennis. Daarnaast gaat er aandacht uit naar de kerntaken en kritische beroepssituaties. En tot slot komen de competenties van ervaringsdeskundigen aan bod.

Platforms

  • Phrenos Kenniscentrum

    Phrenos deelt kennis over herstel, behandeling en participatie bij ernstige psychische aandoeningen. Het kennisthema over ervaringsdeskundigheid vertelt over het ontstaan en de achtergrond van ervaringsdeskundigheid, geeft een aantal cijfers weer, biedt literatuurverwijzingen en een overzicht van opleidingen. 

  • Trimbos herstelondersteunde zorg

    Vanuit het Trimbos-instituut doen we implementatie-, evaluatie- en kwalitatief onderzoek naar herstel, empowerment en de inzet van ervaringsdeskundigheid. Hierdoor worden ervaringskennis, praktijkkennis en wetenschappelijke kennis gebundeld.

  • Windesheim onderzoekt binding ggz en samenleving

    Het lectoraat GGZ en Samenleving van Windesheim richt zich met onderzoek op het versterken van binding tussen geestelijke gezondheidszorg en samenleving. Zodat kwetsbare mensen met psychische of verslavingsproblemen, waarbij vaak ook andere problemen spelen als schulden, verlies van werk en inkomen of een beperking, op tijd ook die hulp krijgen die ze echt nodig hebben. Het lectoraat ziet ervaringskennis van cliënten, burgers en professionele zorg- en dienstverleners als de basis voor goede zorg en dienstverlening. 

  • Nederlandse vereniging voor zelfregie en herstel

    Wij, de leden van de Nederlandse Vereniging voor Zelfregie en Herstel, bezitten een schat aan experise op het gebied van ervaringskennis en herstel.
    We hebben onze eigen verbindende positie op het grensvlak van sociaal domein en zorg en stellen daarin de leefwereld van burgers centraal. Wij zijn, omdat we werken vanuit onze eigen ervaring, ten diepste gemotiveerd om de positie van mensen met een psychische en/of sociale kwetsbaarheid te verbeteren. En we stellen daarom graag onze expertise ter beschikking.

  • Participatie en Herstel

    Een zeer uitgebreide databank over participatie en herstel met verwijzingen naar artikelen, boeken, kenniscentra, opleidingen, cliëntenorganisatie, brancheorganisaties e.d. 

Boeken

  • Behandelen met eigen ervaring. Onbewust bekwaam!? door Peeters en Westen - 2021

    Dit boek biedt professionals in de zorg en het sociaal domein praktische handvatten voor het inzetten van eigen ervaring in hun werk. Wat maakt het voor professionals moeilijk open te zijn over eigen klachten en eigen ervaringen? Wat houdt hen tegen en wat stimuleert hen juist dit wel te doen? In Behandelen met eigen ervaring wordt beargumenteerd dat alle professionals in staat zijn eigen ervaringen in te zetten zonder vervolgopleiding of certificering. 

  • Van levenservaring naar ervaringsdeskundigheid, Boer, Karbouniaris en de Wit.

    Didactiekboek. Er is moed, engagement en inspiratie voor nodig om eigen ingrijpende levenservaringen te ontwikkelen tot ervaringsdeskundigheid. Ervaringsdeskundigheid is een vak in ontwikkeling. De afgelopen decennia is een professionaliseringsslag gaande en heeft ervaringsdeskundigheid haar intrede gedaan in de zorg, het sociaal domein en het onderwijs. Deze ontwikkeling brengt allerlei leertrajecten op gang, van autodidactische tot cursorische en post-hogere beroepsopleidingen. Het was al een langer levende missie om eigen ervaringen met opleiden, scholen en het aanbieden van cursussen rond ervaringsdeskundigheid te delen met anderen in overeenstemming met de kernwaarden van ervaringsdeskundigheid. De auteurs hebben op eigen terrein ervaringskennis opgedaan. Dit boek is een weergave van deze ervaringskennis, verrijkt met praktijkkennis en wetenschappelijke inzichten. De bedoeling van het boek is om een meerperspectivische bijdrage te leveren aan de didactiek rond het ervaringsleerproces. Bekijk inhoudsopgave hier.

  • Professioneel inzetten van ervaringsdeskundigheid - door Alie Weerman - 2019

    De auteurs deden een actie-onderzoek met vijf grote zorgorganisaties waarbij ruimte werd gegeven aan zorgprofessionals om ervaringsdeskundigheid te ontwikkelen en in te zetten. Dit boek beschrijft wat er vervolgens gebeurde. Welke innerlijke processen doen zich voor, hoe reageren cliënten en collega’s en welk beleid steunt of remt? Het boek is levendig opgemaakt met tekeningen, foto’s, verhalen, tips & trucs en opdrachten voor de praktijk en het onderwijs. Dit boek is bruikbaar voor iedereen die vindt dat ervaringskennis en -deskundigheid waardevol zijn en goed benut moeten worden. Het is daarom geschikt voor zowel het hoger (beroeps) onderwijs als voor de beroepspraktijk.

  • Hart voor herstel - Werken aan een menswaardige GGZ - 2018

    Van 'Hoe dan?' naar 'Doe dan!'
    Dit boek staat boordevol ideeën waarmee je zó aan de slag kunt. Compassie, nabijheid, luisteren en samenwerken zijn vaardigheden waarin je beter kunt worden. Je kunt de passie in je werk hervinden als je die kwijt was! Begin vandaag nog, maak je HART voor de GGZ.

  • Praktijkboek herstelondersteunende zorg - door Langedijk - 2017

    In dit boek worden de belangrijkste aandachtspunten om herstelgericht te werken op een rij gezet en vanuit de praktijk beschreven, met concrete handvatten en voorbeelden. Er wordt onder meer ingegaan op het vergroten van de eigen kracht en eigen regie, het herkennen en stimuleren van de ervaringsdeskundigheid, het inzetten van de professionaliteit waar nodig, maar voorál het durven loslaten waar het empowerment vergroot en het herstel versterkt.
    Dit praktijkboek is voor (aankomende) professionals die herstelondersteunende zorg willen leveren. 

  • Zelfonthulling; openheid van professionals in de GGZ - door Erwin van Meekeren - 2017

    Hoe het contact tussen patiënt en hulpverlener zou moeten verlopen is een hot item in media en maatschappij. Zelfonthulling zet hulpverleners aan het denken over vraagstukken die aan deze kwestie raken. Zelfonthulling in de geestelijke gezondheidszorg is tot nu toe een onderbelicht thema geweest. Dat is vreemd, want in een therapeutische relatie gaat het om een ontmoeting tussen mensen, ieder met een eigen geschiedenis, een eigen levensverhaal met ups en downs en een eigen persoonlijk groeiproces. Het is zeer waarschijnlijk dat deze verhalen elkaar soms raken, dat momenten van crisis en persoonlijke groei op bepaalde punten overeenkomen. Is het dan niet logisch en vanzelfsprekend om als behandelaar een eigen ervaring of inzicht mee te geven aan de patiënt?

  • Geen pijn, geen angst, geen leven, Stanneke Lunter, 2017

    Stanneke Lunter (1961) is psychiater en moeder van drie kinderen. Jitske, haar sprankelende en creatieve dochter, krijgt op zestienjarige leeftijd last van faalangst en somberheid, uitmondend in een diepe depressie. Ze verandert in een somber meisje met gebogen schouders en doffe blik. Er volgt een periode van opnames, zelfbeschadiging, suïcidaliteit, wachten op medicatie, tot Jitske zelf een einde aan haar leven maakt. Stanneke beschrijft in deel 1 van dit boek op indringende wijze het leven van Jitske, en met name de laatst tien maanden, afgewisseld met reflecties op de gebeurtenissen. In deel 2 blikt Stanneke als psychiater terug. Jeugdpsychiater Jan Meerdinkveldboom draagt bij met een hoofdstuk over het belang en de complexiteit van diagnostiek bij jongeren en systeemtherapeut Ineke Rood peit in haar hoofdstuk voor het intensief betrekken van het gezinssysteem. 

Online hulp door ervaringsdeskundigen/peersupport.

Een verzamelsite voor de ervaringsdeskundige hulplijnen en peersupport is beschikbaar via de vereniging voor zelfregie. Daar tref je een kaart met fysieke plekken van leden van deze vereniging. Daarnaast zijn er initiatieven van organisaties die geen lid zijn van deze vereniging. 

Opleidingen voor ervaringsdeskundigen

De opleidingen voor ervaringsdeskundigen worden op de site van de Vereniging voor Ervaringsdeskundigen gedeeld. Klik om deze te bekijken 
En er is meer te lezen, zoals leerplannen en intervisie.

Publicaties

Movisie en de Vereniging voor Ervaringsdeskundigen werken samen aan een kennisplein voor publicaties. Zodra dit bekend is delen we het hier.