Transculturele psychiatrie
Verantwoording
Het beoefenen van psychiatrie bij mensen uit andere culturen plaatst de hulpverlener voor aparte problemen. Deze rubriek biedt u algemene achtergronden en informatie. De patiënt zelf is en blijft uiteraard de belangrijkste informatiebron voor de wereld waarin hij leeft en waaruit hij komt.
Congressen
- Society for the Study of Psychiatry and Culture
22-24 april 2021 is het jaarlijkse congres van de SSPC.
Driedaags congres met als thema:
COLLABORATING FOR EQUITY AND JUSTICE
Bridging Divides and Healing Wounds
The 2021 Annual Meeting will extend the 2020 theme of Collaboration to include a specific orientation towards equity, diversity, and social justice in the context of the Covid-19 pandemic and enduring structural inequities that have been laid bare by the pandemic.The Covid-19 pandemic and racial violence have highlighted inequities in our society and led to a reckoning within Cultural Psychiatry and Psychology and Global Mental Health about structural barriers to equity within our institutions and how our work may perpetuate or alleviate them in society. Cultural Psychiatry has been criticized by some for overemphasizing cultural forces as an explanatory framework for inequities and not prioritizing advocacy. How can we collaborate with our clients and colleagues and act as allies or advocates? How can our knowledge and skills be employed to help promote understanding and bridge divisiveness to work together towards a more equitable and inclusive society?
Diagnostiek
- Culturele formulering DSM IV-TR, APA
Video met powerpointdia's van een lezing van Francis Lu uit 2006 over de culturele formulering, een methode om de socioculturele context van een patiënt in kaart te brengen.
- Cultuurgebonden psychiatrische syndromen
U vindt hier enige startinformatie over psychiatrische syndromen waarvan wordt verondersteld dat ze cultuur- of regiogebonden zijn.
- Culturele interviews
Deze Nederlandse webpagina geeft informatie over het Cultureel Interview en het Cultural Formulation Interview en een overzicht van de verschillende versies, onderzoek en van publicaties.
- Cultural Formulation Interviews (CFI) DSM-5, APA
Uitleg (video) over het Cultural Formulation Interview door Neil Aggarwal, MD, Center of Excellence for Cultural Competence, New York State Psychiatric Institute.
Behandeling
- Psychofarmaca en etniciteit
Engelstalige site met groeiende informatie over alles wat bekend is over de psychofarmacologie van verschillende etnische groepen. Gezocht kan worden op generieke namen van geneesmiddelen, maar ook op land of etnische groep.
Richtlijnen en protocollen
- Intercultureel addendum angststoornissen
Dit was het eerste intercultureel addendum dat in Nederland werd gemaakt als aanvulling op bestaande richtlijnen. Het is online niet in te zien en als gedrukt exemplaar niet meer verkrijgbaar.
- Intercultureel addendum depressie
Intercultureel addendum uit 2012 bij de multidisciplinaire Nederlandse richtlijn depressie.
- Cultuursensitief addendum bij de multidisciplinaire richtlijn schizofrenie
Aanvulling op de multidisciplinaire richtlijn Schizofrenie door het Trimbos-instituut met tal van partners. Het addendum is te bestellen, maar niet online direct toegankelijk.
- Culturele competenties voor psychologen
De Guidelines for Providers of Psychological Services to Ethnic, Linguistic, and Culturally Diverse Populations van de American Psychological Association (APA) over culturele competenties van psychologen.
Culturele achtergrond
- Taal
Welke taal wordt waar gesproken?
- World Values Survey
Achtergrondinformatie over basale normen, waarden en opvattingen van de algemene bevolking in meer dan honderd landen.
- Asielbeleid
Informatie, opgesteld door het ministerie van Buitenlandse Zaken, over asielbeleid, de landen van herkomst en vergunningen.
- Central Intelligence Agency (CIA): The World Factbook
Geschikt om snel een algemene indruk te krijgen over een bepaald land.
- Amnesty International Library
Mensenrechteninformatie per land en regio.
- Library of Congress: Country Studies
Uitvoerige informatie omtrent de sociale, culturele, economische, politieke, militaire en historische achtergronden van veel landen.
- Project Atlas
Het Atlas-project is een initiatief van het Department of Mental Health and Substance Dependence van de WHO te Genève. De Country Profiles on Mental Health Resources is een database met veel gegevens over de ggz per land of per regio.
Standaardwerken
Het beste internationale handboek op dit moment:
D. Bhugra & K. Bhui, 2018
Textbook of Cultural Psychiatry.
Cambridge University Press.
De recentste 'state-of-the-art' op het gebied van de etnopsychofarmacologie:
Chee H. Ng et al., (red.) 2013, Ethnopsychopharmacology. Advances in Current Practice.
Cambridge University Press, Cambridge.
De beste Nederlandse handboeken op dit moment:
J de Jong & R.van Dijk (red), 2020.
Handboek Culturele Psychiatrie en Psychotherapie.
Boom, Amsterdam.
F Kortmann, 2020, Culturele competenties in de GGz.
Koninklijke van Gorcum, Assen.
Tijdschriften
- Transcultural Psychiatry
Een internationaal en interdisciplinair tijdschrift (v/h Transcultural Psychiatric Research Review) dat 4x per jaar verschijnt. Slaat een brug tussen clinici die werken in multiculturele settings en onderzoekers. Het publiceert oorspronkelijk onderzoek, klinische verslagen, overzichtsartikelen, symposiumverslagen, boekbesprekingen en aankondigingen.
- Culture, Medicine and Psychiatry
Een internationaal en interdisciplinair forum voor verschillende professionals, zoals medische en psychiatrische antropologie, transculturele psychiatrie, sociologie en epidemiologie. Verschijnt vier keer per jaar. Het publiceert oorspronkelijk onderzoek en theoretische stukken op genoemde terreinen.
- International Journal of Culture and Mental Health
Internationaal peer-reviewed tijdschrift, verschijnt vier keer per jaar met reviews, empirische studies en boekbesprekingen.
- World Cultural Psychiatry Research Review
Het officiële wetenschappelijke tijdschrift van de World Association of Cultural Psychiatry. Verschijnt vier keer per jaar, artikelen zijn full text en gratis in te zien.
- Ethnopsy
Een onregelmatig verschijnend, Franstalig etnopsychiatrisch tijdschrift. De bijdragen hebben vaak een sterk theoretisch karakter, maar u vindt er ook empirische studies over (veelal) Franse minderheidsgroepen.
Kennis- en Expertisecentra
Nationaal
- DACA
Het Diagnose Advies Centrum Allochtonen (DACA) biedt culturele psychiatrische consultatie aan verwijzers van binnen en buiten de ggz.
- Cogis
Cogis is het kennisinstituut voor de sociale en psychische gevolgen van oorlog, vervolging en geweld.
- Pharos
Pharos is het landelijk expertisecentrum gezondheidsverschillen.
Van oudsher hebben zij veel aandacht voor vluchtelingen en migranten.
Internationaal
- Division of social and transcultural psychiatry, McGill University (Quebec, Canada)
Een toonaangevend internationaal centrum voor transculturele psychiatrie.
- Centre Georges Devereux, Parijs
Het Franse kenniscentrum voor etnopsychiatrie (Franstalige site).
Opleidingen/cursussen
- Agenda
Lezingen/cursussen en overige activiteiten op het gebied van interculturele zorg.
- E-learningmodule over Interculturele competenties (Nederlandstalig; niet gratis)
Deze module is gebaseerd op het bij de cursus behorende handboek Grondslagen van interculturele communicatie van Shadid en bestaat uit de volgende 7 thema’s:
1. Cultuur en verandering; 2. Culturele diversiteit; 3. Verbale communicatie; 4. Non-verbale communicatie; 5. Beeldvorming; 6. Media en vooroordelen; 7. Interculturalisatie en competenties - E-learningmodule over diversiteit (Engelstalig; gratis)
In deze (introductie-)module leert men enkele centrale begrippen kennen.
- E-learningmodules over vluchtelingen en 'global health' (Engelstalig & Franstalig; gratis)
Each module is authored by an expert in the field and organized with competency-based learning objectives, interactive case studies, core learning content, video case discussions and links to additional on-line resources.
Beroepsverenigingen
Nationaal
- Afdeling Transculturele Psychiatrie van de NVvP
De afdeling Transculturele Psychiatrie van de NVvP richt zich op aandacht voor en bepleiten van cultuursensitieve zorg binnen de psychiatrie in Nederland en wereldwijd, vooral binnen de beroepsgroep van psychiaters.
- Sectie interculturalisatie van het NIP
De sectie Interculturalisatie van het Nederlands Instituut van Psychologen stelt zich ten doel handvatten aan te reiken om de praktijk van de psychologie meer geschikt te maken voor het werken in een bredere context en meer professioneel om te gaan met etnische en culturele diversiteit. Daarnaast beoogt de sectie een bijdrage te leveren aan het vergroten van de culturele sensitiviteit en sociale verantwoordelijkheid onder professionele psychologen.
Internationaal
- World Association of Cultural Psychiatry
The purpose of WACP is to bring together psychiatrists, mental health workers, and social and behavioral scientists, whose main focus and interests are related to cultural psychiatry and mental health, for the purpose of working together to increase the availability and effectiveness of clinical services for diverse peoples and populations throughout the world.
- WPA-sectie transculturele psychiatrie
Site van de transculturele psychiatrie-sectie van de World Psychiatric Association.
- Society for the Study of Psychiatry and Culture (SSPC)
Een belangrijke vereniging, actief binnen de transculturele psychiatrie. Jaarlijks organiseren ze een congres (zie hierboven onder Congres). De meeste leden zijn transculturele psychiaters uit de VS, maar ook internationale leden zijn welkom.
GGZ-voorzieningen voor allochtonen
- Beschermende Woonvorm Oase/El Waha
Een cultuurspecifieke Beschermde Woonvorm voor Marokkaanse mannen.
- Centrum 45
Behandeling van vluchtelingen en asielzoekers met ernstige psychische problematiek als gevolg van traumatische ervaringen.
- Evenaar, GGZ Drenthe
De Evenaar is een expertisecentrum voor mensen met psychiatrische problematiek én een andere culturele achtergrond. De Evenaar biedt zorg aan deze cliënten en ondersteunt hulpverleners vanuit hun specifieke expertise.
- Equator Foundation
Behandelcentrum bedoeld voor vluchtelingen, asielzoekers en slachtofffers van mensenhandel en recent seksueel geweld met psychische klachten die verband houden met ondergaan geweld of systematische onderdrukking.
- I-psy
De grootste aanbieder van interculturele psychiatrie in Nederland. Vestigingen door het hele land.
- NOAGG
Centrum voor Transculturele Geestelijke Gezondheidszorg. Ambulante hulpverlening voor niet-westerse allochtonen met diverse vestigingen in het land.
- Nusantara
Intra-, semi- en extramurale voorzieningen van zorg, verpleging en dienstverlening voor ouderen uit het voormalig Nederlands-Indië of het huidige Indonesië maar tevens die ouderen die nauw verwant zijn aan of zich nauw verwant voelen met het culturele erfgoed van voormalig Nederlands-Indië. Van psychogeriatrie tot gerontopsychiatrie.
- Osperon
Osperon is een instelling in de regio Den Bosch die gespecialiseerd is in traumabehandeling en interculturele hulpverlening.
PTSS
- PILOTS database, the: PTSS-literatuur
Database van het National Center for PTSD om wereldwijd traumatische-stressliteratuur op te sporen. In de PILOTS zitten zo'n 22.000 artikelen over PTSD.
- Psychotraumanet
Psychotraumanet is de toegangspoort naar informatie over ingrijpende gebeurtenissen.
U vindt er (wetenschappelijke) artikelen, interviews, film- en geluidsfragmenten en nieuws uit de media.
Vluchtelingen en asielzoekers
- Ambtsberichten
Een zeer uitgebreide omschrijving, opgesteld door het Ministerie van Buitenlandse Zaken over de situatie in landen van waaruit asielzoekers naar Nederland komen. Deze informatie wordt door de overheid gebruikt in het kader van de beoordeling van het al dan niet toelaten van asielzoekers.
- Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND)
De site van de IND met wetenswaardigheden over procedures en wettelijke regelingen.
- Immigratie, integratie en inburgering
Informatieve site van de Rijksoverheid over asielbeleid, immigratie, remigratie, terugkeer vreemdelingen, discriminatie, eergerelateerd geweld en inburgeringskwesties.
- Procedures vreemdenlingenrecht
Handige informatie over onder meer gezinshereniging, naturalisatie, asiel aanvragen, verblijfsvergunning, vreemdelingenbewaring.
- Taskforce vluchtelingen NVvP
Aanspreekpunt voor leden alsook voor belanghebbende (hulp-)organisaties waar men terechtkan met vragen en verzoeken rondom vluchtelingen en psychiatrie. Men kan specialistische expertise inzetten.
- UNHCR: the UN Refugee Agency
Het vluchtelingenorgaan van de Verenigde Naties. Met onder meer het laatste vluchtelingennieuws, veel statistieken, kaarten, vluchtelingengegevens per land en publicaties.
Varia
- Internationale feest en gedenkdagen
Internationale kalender met de belangrijkste feest- en gedenkdagen van de belangrijkste religies.
Ook is er een korte beschrijving beschikbaar van de betekenis is van die dagen. - Interculturele communicatie
Goede startsite over dit onderwerp.
- Nieuwsgroep
De McGill University riep in 1998 deze Transcultural Psychiatry Mailing List/Discussion Group in het leven: The forum was conceived to provide an opportunity for members to discuss material related to transcultural psychiatry.
- Stichting Pelita
Maatschappelijk werk ten behoeve van oorlogs- en geweldservaringen binnen de Indische en Molukse gemeenschappen.