Colofon: Dr. W. van Zelst

Neurocognitieve stoornissen

Diagnostiek en behandeling

Richtlijnen en protocollen

  • DSM-5

  • APA-richtlijnen

    Richtlijnen van oktober 2007 kunnen vanaf deze website worden gedownload.

  • Wernicke-encefalopathie

    De Nieuwe CBO concept richtlijn ‘Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in het gebruik van alcohol' bevat belangrijke informatie voor het omgaan met een verhoogd risico of verdenking op Wernicke-encefalopathie (thiamine-suppletie!). Dit is vooral van belang bij acute opname van een patiënt met  of verwardheid of oogbewegingsstoornissen of loopstoornissen. Het document kan als pdf-bestand worden gedownload. Lees pagina 160.

  • NICE-richtlijnen

    Website van National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE), met internationaal gebruikte richtlijn voor de diagnose en behandeling van dementie. Zowel farmacologische als non-farmacologische interventies bij gedragsproblemen, emotionele en cognitieve problemen bij dementie worden toegelicht volgens de principes van evidence based medicine en good clinical practise.

  • APA-richtlijn delier: Guideline Watch

    Guideline Watch. Practice Guideline for the Treatment of Patients With Delirium. Dit APA-document (augustus 2004) bevat relevante informatie die beschikbaar is gekomen sinds het verschijnen van de richtlijn delier in 1999. Helaas is er nog geen recentere versie en meldt de APA practice guidelines dat de delierrichtlijn uit 1999 is verouderd.

  • Clearinghouse-richtlijnen

    National Guideline Clearinghouse.
    Deze organisatie, opgericht in samenwerking met de American Medical Association stelt zich tot doel onafhankelijke richtlijnen te presenteren. Voor alle professionals in de gezondheidszorg. Het bevat aanbevelingen, links met publicaties en updates van waarschuwingen van de FDA van gebruikte medicatie.

  • NIAA workgroups on diagnostic guidelines for Alzheimer Disease

    Introduction to the recommendations from the National Institute on Aging-Alzheimer's Association workgroups on diagnostic guidelines for Alzheimer's disease.
    Jack CR Jr, Albert MS, Knopman DS, McKhann GM, Sperling RA, Carrillo MC, Thies B, Phelps CH. Publicatie in Alzheimer's & Dementia: the journal of the Alzheimer's Association. 2011 May;7(3):257-62. Epub 2011 Apr 21.

  • MCI due to Alzheimer's Disease

    The diagnosis of mild cognitive impairment due to Alzheimer's disease: recommendations from the National Institute on Aging-Alzheimer's Association workgroups on diagnostic guidelines for Alzheimer's disease.
    Albert MS, DeKosky ST, Dickson D; et al. Alzheimer's and Dementia: the journal of the Alzheimer's Association. 2011;7(3):270-279.

  • NIAA workgroups on guidelines preclinical Alzheimers Disease

    Toward defining the preclinical stages of Alzheimer's disease: recommendations from the National Institute on Aging-Alzheimer's Association workgroups on diagnostic guidelines for Alzheimer's disease.
    Sperling RA, Aisen PS, Beckett LA; et al. . Alzheimers Dement. 2011;7(3):280-292.

  • APA richtlijn behandeling M.Alzheimer en andere vormen van dementie

    De geactualiseerde Practice Guideline for the Treatment of Patients With Alzheimer's Disease and Other Dementias of Late Life van de American Psychiatric Association (APA).  

Meetinstrumenten

  • Cohen-Mansfield Agitation Inventory (CMAI)

    De CMAI is een schaal die specifiek gericht is op het vaststellen van de ernst van agressie/agitatie bij dementie.
    Hier of onder Aandachtsgebieden > Meetinstrumenten te downloaden. 

  • Cornell Scale for Depression in Dementia: Oorspronkelijke publicatie

    Alexopoulos, G.S., Abrams, R.C., Young, R.C. & Shamoian, C.A. (1988). Cornell Scale for Depression in Dementia. Biological Psychiatry, 23, 271-284.

  • Cornell Scale for Depression in Dementia: Nederlandstalige versie Vragenlijst

    Hier, maar ook onder Aandachtsgebieden > Meetinstrumenten vindt u de vragenlijst van de Cornell Scale for Depression in Dementia, als PDF-bestand. Het bestand is met behulp Acrobat Reader te downloaden en desgewenst uit te printen.

  • Delirium Observatie Screening (DOS) schaal

    De DOS is een meetinstrument waarmee verpleegkundigen een patiënt op delier kunnen screenen.
    Hier vindt u de DOS-vragenlijst, inclusief invulinstructie.

  • Delirium Rating Scale-98-N: oorspronkelijke publicatie

    Trzepacz, P.T., Baker, R.W. & Greenhouse, J. (1998) A symptom rating scale for delirium. Psychiatry Research, 23, 89-97.

  • DSR-R-98: Nederlandstalige versie Vragenlijst & Scoreformulier

    Hier, maar ook onder Aandachtsgebieden > Meetinstrumenten vindt u zowel de vragenlijst van de Delirium Rating Scale-R-98 (DSR-R-98), als het scoreformulier, als PDF-bestand. Het bestand is met behulp Acrobat Reader te downloaden en desgewenst uit te printen.

  • IQCODE: oorspronkelijke publicatie

    Jorm, A.F. & Jacomb, P.A. (1989). The Informant Questionnaire on Cognitive Decline in the Elderly (IQCODE): socio-demographic correlates, reliability, validity and some norms. Psychological Medicine, 19, 1015-1022.

  • IQCODE-N: Nederlandstalige versie vragenlijst

    Hier, maar ook onder Aandachtsgebieden > Meetinstrumenten vindt u de Verkorte Informant Vragenlijst over Cognitieve Achteruitgang bij Ouderen (IQCODE-N), als PDF-bestand. Het is met behulp Acrobat Reader te downloaden en desgewenst uit te printen.
    Helaas is het oorspronkele artikel is niet (meer) online beschikbaar. U kunt het bij de uitgever opvragen: de Jonghe, J.F., Schmand, B., Ooms, M.E. & Ribbe, M.W. (1997) Verkorte informantvragenlijst over cognitieve achteruitgang bij ouderen (IQCODE-N). Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 28: 224-229.

  • Confusion Assessment Method (CAM)

    Oorspronkelijk artikel over de CAM van S.K. Inouye (abstract).

Professionele organisaties

Patiëntenorganisaties en -informatie

  • International Psychogeriatric Association (IPA): neurodegeneratieve ziekten

    Op deze site van de International Psychogeriatric Association kan doorgeklikt worden naar de neurosite met powerpointpresentaties van neurodegeneratieve ziekten, tauopathiëen, ziekte van Parkinson en prionziekten.

  • Site delirium van S.K.Inouye

    Een site van een van de belangrijkste onderzoekers op het gebied van delirium: Sharon K. Inouye zelf. De site is voor een deel gericht op patiënten en verzorgers met een heldere uitleg over het ziektebeeld en geeft adviezen voor preventie. Een ander deel  bevat  links voor artsen, verpleegkundigen en onderzoekers naar andere websites over dit onderwerp of linkt  naar een speciale publicatie. Vooral heel handig is de bibliotheek met meer dan 500 artikelen gerelateerd aan het onderwerp delirium.

  • The Whole Brain Atlas

    Biedt veel informatie over beeldvormende technieken, normale structuren en bevindingen bij diverse cerebrale aandoeningen.

  • College voor zorgverzekeringen (CVZ): vergoedingen

    Hier vindt u gegevens over de vergoeding van memantine, rivastigmine en galantamine.

  • Alzheimer Nederland

    Site van deze stichting die al meer dan twintig jaar voorlichting geeft over dementie en hulp biedt aan patiënten, familie en directe verzorgers.

Tijdschriften

Standaardwerken en artikelen

Overige

Universiteitswebsites.

  • Mayo Clinics website for FTD

  • Northwestern University

    Een zeer overzichtelijke website van de Northwestern Univerity in Chicago. De ziekte van Alzheimer en vormen van frontale dementie kunnen apart worden aangeklikt, waarbij up-to-date informatie over de ziektebeelden is verzameld. Zo krijgt bijvoorbeeld de Primaire Progressieve Afasie (door de daar werkzame Mesulam beschreven) veel aandacht. Ook worden in korte kopjes nieuwtjes en wetenschappelijke berichten vermeld. Er is veel te vinden voor de mantelzorger, al is de informatie wel op Amerikaanse leest geschoeid. Er is ruime aandacht voor congressen, zowel voor wetenschappers als mantelzorgers.

  • www.delirant.info

    Een Nederlandse site die een prijs won voor zijn overzichtelijke weergave van een multidisciplinaire richtlijn voor behandeling van delirium. Diagnostische criteria, risicofactoren, meetschalen, standaardverpleegplannen, medicatierichtlijnen en familiefolders kunnen worden gedownload.

  • Memory and Aging Center California

    Een mooi volledige site van de Memory and Aging Center in California met uitgebreide mogelijkheden om door te klikken. Naar aanbevolen boeken, video's, wetenschappelijke websites, sites van patiëntverenigingen etc. Er is bijvoorbeeld uitgebreide informatie over de ziekte van Creutzfeldt-Jakob, de ziekte van Huntington, ALS, PSP, dementie met Lewy lichaampjes en Vasculaire Dementie. Een link verwijst naar The Whole Brain Atlas.

  • Frontotemporale Dementie en Pick

    Deze site handelt over de Pick-complex aandoeningen die klinisch op een rij worden gezet volgens de laatste inzichten: de FTD(FrontoTemporale Dementie), PPA (Primaire Progressieve Afasie), SD (Semantische Dementie) tezamen de FTLD (FrontoTemporale Lob Dementiëen) genoemd die samen met de HFDP-17 (Hereditaire Frontotemporale Dementie met Parkinson-17 (FTDP-17), CB (Corticobasilaire Degeneratie) PSP (Progressive Supranuclear Palsy) en FTD-MND (FrontoTemporale Dementie-Motor Neuron Disease) het Pick-complex vormen. Terecht worden deze ziekten als ‘work in progress' benoemd, omdat de kennis nog steeds evolueert! Evenwel is deze site heel behoorlijk bijgewerkt. Zo staat ook een van de laatste vindingen vermeld: Op chromosoom 17 is niet alleen het zogenaamde MAPT-gen (Microtubulin Asssociated Protein Tau-Gen) gelegen,verantwoordelijk voor de FTDP-17 variant, maar ook het progranuline, dat veel vaker gestoord blijkt en verantwoordelijk is voor de FTD-U-variant. Deze kent inmiddels ook alweer 4 subtypen!

  • University College London

    Een niet zo toegankelijke site van de University College London met o.a. het Dementia Research Center. Er worden gedetailleerde onderzoeksbevindingen gepresenteerd van de neurologie/neurochirurgie-afdelingen. Daarbij gaat het om fundamenteel onderzoek naar MS en bewegingsziekten.

  • Alzheimer Disease & Frontotemporal Dementia Mutation Database

    Website van de universiteit van Antwerpen met gegevens over genmutaties bij de frontotemporale dementie met links voor artsen, wetenschappers en familie.